Lưu ý bẫy và sai lầm cần tránh trong đề thi Hóa Học

Tránh “bẫy” bằng kỹ năng suy luận, phán đoán

Đối với dạng bài tập vận dụng cao, học sinh nên nắm chắc các chuyên đề về Peptit – Este thường kết hợp với phản ứng thủy phân và đốt cháy, các bài tập về hợp chất vô cơ có nhiều quá trình diễn ra thường xử lý bằng sơ đồ hóa. Đặc biệt lưu ý, các dạng câu hỏi này thường hay có nội dung đánh đố và gài bẫy thí sinh.

Ví dụ: Ở những bài tập có sự hiện diện của 3 kim loại Mg , Al , Zn tác dụng với HNO₃hoặc H⁺và NO₃^–thì do tính khử tương đối mạnh của những kim loại này nên khả năng xuất hiện NH₄NO₃là rất cao (99,99% trong các bài tập hiện nay).

Trừ khi đề bài cho thêm dữ kiện chất khí nào là sản phẩm khử duy nhất của N⁺⁵, nếu không chúng ta phải hết sức cảnh giác có sự xuất hiện của NH₄NO_3.

Đây chính là bẫy của rất nhiều bài toán, nếu học sinh bỏ qua vấn đề này sẽ dẫn đến việc áp dụng các định luật bảo toàn đưa kết quả sai như bảo toàn mol electron, bảo toàn điện tích, bảo toàn khối lượng hay bảo toàn nguyên tố. Vì vậy, trong dạng bài này, học sinh nên “đi tắt đón đầu” để biết được rằng sẽ có mặt của NH₄NO_3.

Thầy Nguyễn Ngọc Anh cũng nhấn mạnh thêm về cách tránh bẫy trong các dạng câu hỏi về vận dụng cao, học sinh nên chuẩn bị kỹ năng suy luận, phán đoán bằng cách luyện tập thường xuyên các dạng bài này để tránh những bẫy thường gặp.

Phân bổ thời gian làm bài thi hợp lí

Đề thi môn Hóa năm nay đối với dạng đề vận dụng cao đều chiếm từ 4 – 6 câu và đây cũng là những câu hỏi hay gài bẫy thí sinh. Vì vậy, các em học sinh cần phải có kỹ năng phân bổ thời gian hợp lí khi làm bài trong phòng thi để đạt hiệu quả cao nhất.

Đối với giai đoạn kết thúc quá trình ôn tập, các em đều đã xác định được mức điểm mà mình phải đạt được là bao nhiêu.

Nếu mục tiêu muốn đạt được là điểm 7, 8 thì hãy tập trung xem lại và nắm vững các kiến thức thuộc về vận dụng và thông hiểu, đặc biệt là phần lý thuyết cơ bản chiếm 6 điểm tương ứng với 60% câu hỏi trong đề thi.

Còn nếu mục tiêu các em đặt ra từ 9, 10 điểm thì phải hoàn thành xong các phần kiến thức trên, sau đó tập trung ôn các dạng bài vận dụng cao, tự phân loại bài toán rồi đưa về cách giải hợp lí nhất.

Ví dụ: Phân loại các dạng bài vận dụng cao, ở dạng bài vô cơ thì đưa về sơ đồ hóa, sử dụng các phương pháp bảo toàn như bảo toàn khối lượng, bảo toàn nguyên tố, bảo toàn số mol electron… Ở dạng bài hữu cơ thì lưu ý về phần kiến thức rất hay gặp và vô cùng quan trọng là phần kiến thức về peptit mà cụ thể là các dạng bài về phản ứng đốt cháy, thủy phân.

Tuy nhiên, dù mức điểm mà các em mong muốn đạt được là bao nhiêu. Trong quá trình làm bài, thầy khuyên các em nên tập trung làm xong các câu hỏi về lý thuyết cơ bản trước, sau đó mới làm các câu hỏi khó hơn.

Đối với các bài vận dụng cao nên đánh dấu sao vào đề thi để làm cuối cùng, vì một câu vận dụng cao sẽ tốn khoảng 5 đến 6 phút để làm, tương đương với 1 câu lí thuyết cũng từ 10 đến 15 giây mà cả hai câu hỏi đều 0,25 điểm. Vậy nên, để đạt điểm cao môn Hóa, sĩ tử cần biết cách phân loại câu hỏi và thời gian làm bài một cách khoa học nhất.

Cần bình tĩnh đọc kỹ đề bài để tránh bẫy

Nếu không tập trung và không bình tĩnh thì học sinh sẽ rất dễ mắc sai lầm trong các kiểu câu hỏi có bẫy, như một số ví dụ sau:

– Bẫy về kiến thức lý thuyết:

Việc học lý thuyết không kỹ có thể gây nhầm lẫn trong những câu hỏi thuộc phần kiến thức trọng tâm.

Chẳng hạn, bẫy phản ứng của sắt đơn chất (Fe) với chất oxy hóa mạnh như HNO₃, H₂SO₄đặc nóng. Nhiều học sinh vội vàng thường kết luận trong trường hợp này Fe sẽ tạo ion Fe³⁺, nhưng thực tế nếu Fe dư, phản ứng hoàn toàn thì sản phẩm cuối cùng là Fe²⁺. Hoặc nếu các chất đều hết, có thể tạo cả hai dạng ion sắt.

– Bẫy về ngôn ngữ của đề:

Nhiều khi học sinh không suy nghĩ kỹ về những từ xuất hiện trong đề bài, dẫn đến hiểu lầm đề.

Ví dụ:Xà phòng hóa hếta gam etylaxetatbằng120ml dung dịch NaOH 2M, sau phản ứng cô cạn dung dịch được 18 gamchất rắn.Tìm giá trị của a?

Không ít học sinh hiểu lầm đề là lượng NaOH phản ứng vừa đủ rồi tính theo số mol của NaOH ban đầu, hoặc tưởng rằng 18 gam chất rắn là muối natri axetat rồi tính theo số mol của muối. Thực chất ở đây chỉ este hết còn NaOH có thể còn dư và chất rắn có thể chứa NaOH.

Bởi vậy học sinh cần đặt ẩn số cho số mol của este, lập phương trình phản ứng xà phòng hóa và giải theo số mol của este.

Không nên làm những câu tính toán trước

Với đề thi năm nay số lượng câu lý thuyết và câu tính toán theo tỷ lệ khoảng 60/40. Do vậy, học sinh cần biết cách phân bố thời gian hợp lý khi làm bài.

Học sinh thường tập trung cho các câu hỏi tính toán nên bị tốn quá nhiều thời gian cho các câu khó và câu hỏi có bẫy, đến khi sắp hết giờ thì mới trả lời câu hỏi lý thuyết.

Trong khi đó, mỗi câu hỏi đều mang lại 0,25 điểm, các câu hỏi lý thuyết thường không khó và chỉ cần bình tĩnh đọc kỹ là trả lời đúng. Vì thế, học sinh nên ưu tiên các câu hỏi lý thuyết và câu hỏi dễ trước.

Câu hỏi sơ đồ chuyển hóa hoặc câu biểu bảng trong đề thường dài, nhiều dữ kiện. Để tiết kiệm thời gian, học sinh nên dựa vào chất đã suy luận ra được để loại dần đáp áp. Mẫu câu này, thường không cần luận hết các dữ kiện vẫn tìm được đáp án đúng.

Với các bài tập tính toán khó (trên mức 8 điểm), học sinh nên tóm tắt bài theo sơ đồ, suy luận kỹ rồi giải. Mẫu câu hỏi này thường áp dụng kết hợp nhiều phương pháp bảo toàn.

Tránh việc học thủ thuật và những bài khó

Nhiều học sinh khi luyện thi THPT quốc gia vẫn ảo tưởng về mức độ khó của đề nên học toàn những kiến thức cao siêu, hay thủ thuật giải đề trắc nghiệm mà không cần hiểu bản chất.

Nhưng thực tế, ba đề thi mà Bộ Giáo dục và Đào tạo giới thiệu rất chuẩn kiến thức theo chương trình sách giáo khoa cơ bản lớp 12. Có khoảng 12 câu là mức độ biết, 12 câu mức độ hiểu (24 câu này tương đương với bài tập trong sách giáo khoa) và khoảng 16 câu yêu cầu học sinh phải hiểu bản chất và vận dụng mở rộng, nâng cao.

Xem thêm:>>Bí kíp đánh lụi môn Hóa

>>Tra cứu và phân tích điểm thi nhanh nhất 2018