Sẽ Không thực hiện giáo dục cào bằng trong chương trình GDPT mới
GS. Thuyết nói: “Chúng ta biết rằng năng lực là sự kết hợp từ những tố chất sẵn có và quá trình rèn luyện, học tập. Mỗi người có tố chất khác nhau. Nếu việc học tập trung được vào sự riêng biệt đó sẽ giúp phát triển những tố chất sẵn có, họ sẽ trở thành người có năng lực. Nhưng nếu chúng ta áp dụng nền giáo dục dùng chung cho tất cả mọi người thì có khi chúng ta sẽ làm thui chột tiềm năng của nhiều học sinh”.
Với trọng tâm hình thành, bồi dưỡng phẩm chất và năng lực dạy học, chương trình GDPT mới sẽ không thực hiện “giáo dục cào bằng”. Ông lấy ví dụ về GS Ngô Bảo Châu và nhà thơ Trần Đăng Khoa. “Chúng ta không thể bắt Trần Đăng Khoa làm toán từ bé để giống như GS Ngô Bảo Châu. Ngược lại, chúng ta bắt GS Ngô Bảo Châu làm thơ để nổi tiếng từ bé như Trần Đăng Khoa thì sẽ làm thui chột tài năng toán học của Ngô Bảo Châu và chắc sẽ không có một GS Ngô Bảo Châu như hiện tại”.
Tổng chủ biên chương trình GDPT mới nhấn mạnh điểm mới của chương trình này nhằm giúp người học học xong làm được cái gì, không chỉ dừng lại là học xong biết cái gì như quan điểm cũ. Theo đó, phẩm chất của người học được đo bằng hành vi, năng lực được đo bằng hiệu quả công việc. Cụ thể, chương trình mới đưa ra 5 phẩm chất chủ yếu của người học: Yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực và trách nhiệm.
Chương trình cũng hình thành và phát triển cho học sinh những năng lực cốt lõi gồm:
– Những năng lực chung, được tất cả các môn học và hoạt động giáo dục góp phần hình thành, phát triển: năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo.
– Những năng lực chuyên môn, được hình thành, phát triển chủ yếu thông qua một số môn học và hoạt động giáo dục nhất định: năng lực ngôn ngữ, tính toán, tìm hiểu tự nhiên và xã hội, công nghệ, tin học, thẩm mỹ, thể chất.
Bên cạnh việc hình thành, phát triển các năng lực cốt lõi, chương trình GDPT còn góp phần phát hiện, bồi dưỡng năng lực đặc biệt (năng khiếu) của học sinh.
Trong đó, dạy học phân hóa giúp phát triển khả năng của từng học sinh, dạy học tích hợp giúp các em có tư duy tổng thể và dạy học thông qua hoạt động giúp các em được thực hành, thông qua hoạt động mà rèn luyện, phát triển năng lực cá nhân. Mục tiêu cuối cùng là giúp các học sinh sau khi học, tốt nghiệp thì có thể làm việc được, thay vì chỉ học để biết như trước đây.
Trong chương trình GDPT mới còn chú trọng đặc thù của miền núi – đồng bằng, nông thôn – thành thị. Theo Gs.Thuyết, hiện nay với sự phát triển của công nghệ thông tin và internet, thế giới đã phẳng. Tuy nhiên, nhận thức về thông tin của người vùng núi vẫn khác xa đô thị. Do vậy, chương trình GDPT mới thiết kế chương trình Tin học bắt buộc từ lớp 3 (thay vì là môn tự chọn như hiện tại). Ông nhấn mạnh, đây là con đường ngắn nhất, rẻ nhất để vùng cao rút ngắn khoảng cách với đô thị.
Kinh phí thực hiện đổi mới chương trình giáo dục
Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết chia sẻ: “Có ý kiến cho rằng các ông chỉ nghĩ dự án để… ăn tiền, nhưng tôi phải tâm sự thật, ngay từ khi khởi động dự án, ông Giám đốc đã nêu rất rõ các khoản chi và 80 triệu USD vay vốn này chứ không phải chui lọt vào túi mấy ông làm chương trình”. Toàn bộ chương trình đổi mới GDPT có nguồn kinh phí vay của Ngân hàng Thế giới để làm nên quản lý tài chính rất chặt chẽ.
Tổng chủ biên của chương trình GDPT mới cho hay: “Tổng số tiền làm chương trình GDPT mới tính ra là 144 tỷ đồng, với mỗi cá nhân là rất lớn nhưng nhưng thực ra chỉ bằng 180m đường Kim Liên – Ô Chợ Dừa và bằng 600m đường cao tốc Bắc Nam mà thôi”.
Giáo viên không phải dạy “đóng đinh” theo một bộ sách
Theo GS. Thuyết, chương trình GDPT mới áp dụng đổi mới phương pháp dạy học. Trong đó, không có phương pháp hay cuốn sách nào là tuyệt đối. Thầy cô được tự do, linh hoạt trong việc chọn lựa nội dung ở các bộ sách khau nhau vào giảng dạy dựa trên khung chương trình/kiến thức.
Ông nhấn mạnh, giáo viên có quyền thay đổi bài dạy trong SGK. Không phải SGK viết thế nào là dạy “đóng đinh” thế ấy, trừ những tác phẩm bắt buộc. Học sinh cũng có thể báo cáo với thầy, cô giáo về tác phẩm nổi tiếng mà giới thanh niên, học sinh truyền tay nhau học, xin thầy cô đưa vào giờ đọc sách trong trường đều được.
Tổng chủ biên chương trình GDPT mới cho rằng, Nghị quyết 88 của Quốc hội đã được ban hành có giá trị ngang Luật vì vậy việc thực hiện một chương trình nhiều bộ sách là đúng quy trình, đồng thời hợp với xu thế chung của thế giới.
Đề cập tới các khó khăn khi thực hiện chương trình GDPT mới, GS. Nguyễn Minh Thuyết nhận định: “Khó nhất là lòng dân! Nếu có sự đồng thuận xã hội chắc chắn chúng ta sẽ thực hiện thành công, còn ngược lại rất khó có thể thực hiện được”.
Cái khó thứ hai là về giáo viên. Thụ động không phải là bản chất của giáo viên mà do cách quản lý làm giáo viên “co lại, thụ động”. Do vậy, chương trình GDPT mới, phải chú trọng giao quyền tự chủ cho giáo viên đứng lớp. Quan trọng nhất là chương trình, giáo viên phải dạy đúng chương trình, SGK phải viết đúng chương trình. Còn giáo viên dạy bài này, bài kia là quyền của họ. Giáo viên dạy phương pháp nào cũng được, miễn đến khi đánh giá, học sinh đạt được yêu cầu là quan trọng nhất.
Liệu có xảy ra tình trạng nhà trường là đầu mối kinh doanh sách?
Trước lo ngại này, GS. Nguyễn Minh Thuyết khẳng định, chủ trương sách có nhiều nhóm tác giả viết, nhiều NXB là nhằm mục đích các tác giả, NXB cạnh tranh nhau về chất lượng chứ không phải cạnh tranh nhau bằng cách… nói xấu nhau.
“Nghị quyết 88 quy định các cơ sở GDPT được quyền lựa chọn bộ SGK dựa trên ý kiến của giáo viên, phụ huynh, học sinh. Nếu bây giờ giao cho Sở GD&ĐT hoặc một ông Hiệu trưởng thì có thể bị tác động. Nhưng ở đây, phụ huynh, học sinh, giáo viên có tiếng nói và hơn nữa, khi chọn phải dựa trên ý kiến của tổ chuyên môn”, GS. Thuyết chia sẻ.
Theo: Tổng hợp
